Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800
Cauco-trepo
Centaurea calcitrapa
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Chaucho-trepo, Cauco-tripo, Trauco-tripo, Auriolo-masclau.
Noms en français : Centaurée chausse-trape, Centaurée étoilée.
Descripcioun :La cauco-trepo trachis dins lis ermas e lis endré riche en azoute. Avisas-vous de ié pas marcha dessubre à pèd-descaus ! Se recounèis à la primo à soun estello pougnènto au mitan de la rouseto de fueio. L'estiéu fai de flour coumpausado roso d'ounte parton de lònguis espino blanco.
Usanço :La planto èi manjadisso mai di proun amaro : "amar coume uno cauco-trepo" (TdF). Un pau óublidado, èi pamens di proun vertuouso. Se n'en servié à passa tèms pèr ajuda à leva li graviho dóu ren e dóu fege. Sèmblo que servié peréu pèr avourta (P. Lieutaghi, op.cit. p. 143).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Centaurea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Ermas
- Tepiero seco
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Centaurea calcitrapa L., 1753